O le a ala atu i talanoaga e taʻuina ai le ola ... Aua o le mea e tasi o le mea e taʻu o le solitulafono o le sili ona leaga talanoaga i le valea o lo latou vaʻai, ma o le isi mea o le tatou feiloaʻi ma aliʻi e lua-aliʻi, pipii i le lima, naunau e talanoa e uiga i le tulaga maualuga poʻo le le gata mai o latou lava meatotino tumaʻoti.
Mai lenei manatu e mafai ona aliali mai io matou ulu mai le ulutala, matou o mai i le tusi sili ona lelei i taimi uma Juan Jose Millas, o se tagata poto i le oomiina o le gagana ma faufauga tutusa ina ia fafaguina i tatou i se faʻamanuiaina vavaeʻesea mafai ona maua ai le lelei ma malie i ni aofaiga tutusa.
Naʻo le taimi lea la te malaga faʻatasi ma Millás, Juan Luis Arsuaga tagata atamai i meaola ma ana tusitusiga sili ona maoaʻe o loʻo teu i totonu o maʻa. Ma o le mea lea Neanderthal Sapiens faʻafesagaʻi, kalapu i luga o le eleele ma se loto fou e malamalama ai i se mea o le mea na tupu i le mulimuli millennia luga o lenei lalolagi ...
Mo le tele o tausaga, o le fiafia e malamalama i le olaga, o lona amataga ma lona evolusione resonates i le ulu o Juan José Millás, o lea na ia alu atu ai e feiloai, faatasi ai ma se tasi o sili sili ona lelei i lenei atunuu i le fanua, Juan Luis Arsuaga, aisea tatou o auala ia o tatou i ai ma mea na taitaiina atu ai i tatou i le mea o tatou i ai.
O le poto o le paleontologist ua tuʻufaʻatasia i lenei tusi ma le poto ma le tagata lava ia ma le faʻateʻia foliga o le tusitala i luga o le mea moni. Aua o Millás o se Neanderthal (pe na ia fai mai), ma Arsuaga, i ona mata, o se sapiens.
O le mea lea, i le aluga o masina e tele, na asia e le lua nofoaga eseese, tele o latou masani ata o o tatou olaga i aso uma, ma isi, tulaga ese nofoaga e mafai ai lava ona e vaʻaia ai faʻaaliga o mea sa tatou i ai, o le nofoaga na tatou o mai ai.
I nei tafaoga, lea e ono faʻamanatu ai i le tagata faitau ia Don Quixote ma Sancho, na taumafai le sapiens e aʻoaʻo le Neanderthal i le auala e mafaufau ai pei o se sapiens ma, sili atu i na mea uma, o le muaʻi talaʻaga e le o se mea o aso ua tuanaʻi: o faʻamaoniga o tagata soifua e ala i le millennia mafai ona maua i soʻo se mea mai se ana poʻo se laufanua i se malae taʻalo poʻo se mea teu meaʻai manu. O le olaga e tata i lenei tusi. O le sili ona lelei o tala.
Oe mafai nei faʻatau le tusi «O le ola faʻamatala e se sapiens i le Neanderthal», saunia e Juan José Millás, iinei:
