La escritora caribeña Maryse Condé (digo caribeña porque apuntar a su condición francesa por reductos coloniales aún vigentes, pues como que se me hace raro) hacÃa de su literatura, casi siempre en clave de tantara foronina, un auténtico escenario teatral donde cada uno de sus personajes declama su verdad. Intrahistorias hechas rabiosas certidumbres como de soliloquios a media luz. Reivindicación que consigue alcanzar sus dosis de revancha respecto a relatos oficiales u otras crónicas que exilian nombres que debieran ocupar grandes páginas.
Ny tantara rehetra natao tao Condé dia manolotra fijery mitovy amin'izao tontolo izao amin'ny trosa amin'ny iray na ny iray. Avy amin'ny sariny amin'ny fiposahan'ny biôgrafia ka hatramin'ny fanehoana ny tsirairay amin'ireo toetrany. Fahatsiarovan-tena avy amin'ny maha-azo itokiana izay manaisotra ny fisalasalana rehetra momba ny nitrangan'ireo hetsika notsidihin'i Condé, miaraka amin'ny fatran'ny fiaraha-miory mafy indrindra ahafahana mianatra indray, raha mety, ny Tantara.
La bibliografÃa con sello de Maryse Condé se incrementó durante sus fértiles 90 años. Tanto en volumen como en reconocimientos y alcance internacional. Porque más allá de géneros más aferrados a la ficción pura. Las semblanzas de vida de Condé también aportan suspense desde la mera supervivencia. Tramas vÃvidas hacia la resolución que la vida misma ofrece con sus dejes de crudeza o de insospechado esplendor.
Ireo tantara 3 tsara indrindra nosoratan'i Maryse Condé
Izaho, Tituba, mpamosavy any Salema
Seguramente el más delirante de los casos de machismo histórico sea lo de las cazas de brujas repetidas en medio mundo como un verdadero tic misógino exacerbado bajo el paraguas de la religión (peor me lo pones). En alguna ocasión escribà un relato bastante extenso sobre los autos de fe de Logroño y recordé en esta historia ese mismo ambiente de revanchismo porque sÃ. Solo que en esta ocasión la esclava Tituba puede llegar a ser la bruja que todos más temÃan…
Maryse Condé dia mandray ny feon'ilay mystic Tituba, ilay andevo mainty izay notsaraina tamin'ny fitsapana malaza momba ny ody izay nitranga tao an-tanà nan'i Salem tamin'ny faran'ny taonjato faha-XNUMX. Vokatry ny fanolanana teo amin'ny sambo andevo iray, i Tituba dia natomboka tamin'ny haikanto majika nataon'ny mpanasitrana iray avy any amin'ny nosy Barbados.
Tsy afa-nandositra tamin’ny fitaoman’ny lehilahy ambany fitondran-tena izy, ka hamidy amin’ny pasitera sahiran-tsaina amin’i Satana ary hiafara any amin’ny vondrom-piarahamonina kelin’ny Puritains any Salem, Massachusetts. Any izy no hotsaraina sy higadra, hampangina ho namosavy ny zanakavavin’ny tompony. Nanarina azy i Maryse Condé, nanala azy tamin'ny fanadinoana izay nanamelohana azy ary, tamin'ny farany, namerina azy tany amin'ny tanindrazany tamin'ny fotoana nisian'ny mainty maroon sy ny fikomian'ny andevo voalohany.
Ny filazantsaran’ny Tontolo Vaovao
Un nuevo Dios llegado a este mundo, hecho carne para ofrecer, quizás, una segunda oportunidad al ser humano advertido de su remota llegada. Pero el hombre actual es descreÃdo por imperativo de sus más hondas contradicciones. Dios no puede existir más allá de las iglesias como la moral solo puede caber en una urna.
La madrugada de un Domingo de Pascua, una madre recorre las calles de Fond-Zombi y un bebé abandonado llora entre las pezuñas de una mula. Ya adulto, Pascal es atractivo, mestizo sin saberse de dónde, y sus ojos son tan verdes como la mar antillana. Vive con su familia adoptiva, pero el misterio de su existencia no tarda en hacer mella en su interior.
Avy aiza ianao? Inona no andrasana aminy? Mandeha manerana ny nosy ny tsaho. Lazaina fa manasitrana ny marary izy, manao fanjonoana mahagaga… Voalaza fa zanak’Andriamanitra izy, fa an’iza? Mpaminany tsy misy hafatra, mesia tsy misy famonjena, i Pascal dia miatrika ireo zava-miafina lehibe eto amin'izao tontolo izao: ny fanavakavaham-bolon-koditra, ny fanararaotana ary ny fanatontoloana dia mitambatra amin'ny traikefany manokana ao anatin'ny tantara feno hatsarana sy faharatsiana, fitiavana sy ratram-po, fanantenana ary faharesena.
Fo mihomehy fo mitomany
Ny fanazaran-tena voajanahary amin'ny tantaran'ny fiainana rehetra dia ahitana ny fifandanjana manokana eo amin'ireo akora tena ilaina izay latsaka amin'ny tsirairay amin'ny vintana na loza. Raha ny momba an'i Maryse dia tsy isalasalana fa ny fifangaroana dia inona izany. Satria ny idealization dia fisaintsainana izay hanamaivanana ny fotoana ratsy, raha ilaina izany. Raha ny realisme dia ny fijoroana vavolombelona momba ny fandalovan'ny olona iray manerana an'izao tontolo izao. Ary ny mpanoratra toa an'i Maryse izay nandray anjara tamin'ny fijoroana ho vavolombelona manafintohina indrindra dia mahatonga antsika hihomehy na hitomany miaraka amin'ny fahatsapana hafahafa izay manondro ny Sabina momba an'i Chabela Vargas.
Tsy mora ny miaina eo anelanelan'ny tontolo roa, ary fantatr'ilay tovovavy Maryse izany. Ao an-trano ao amin'ny nosy Karaiba any Guadeloupe, mandà tsy hiteny kreôla ny ray aman-dreniny ary mirehareha amin'ny maha-frantsay azy hatrany hatrany, saingy rehefa nitsidika an'i Paris ny fianakaviana, dia hitan'ilay zazavavy kely ny fanambanin'ny fotsy hoditra azy ireo.
Ny ranomaso sy ny tsikitsiky tsy mitsahatra, eo anelanelan'ny tsara tarehy sy ny mahatsiravina, araka ny tenin'i Rilke, dia manatri-maso ny tantaran'ny taona voalohan'i Condé, nanomboka tamin'ny nahaterahany teo afovoan'i Mardi Gras, niaraka tamin'ny kiakian'ny reniny nifangaro tamin'ny amponga. ny fitiavana voalohany, ny fanaintainana voalohany, ny fahitana ny haizin'ny tena sy ny maha-vehivavy azy, ny fahatsiarovan-tena ara-politika, ny fipoiran'ny fiantsoana literatiora, ny fahafatesana voalohany.
Ireo no fahatsiarovana ny mpanoratra iray izay, taona maro taty aoriana, dia nanao jery todika sy nibanjina ny lasa, nitady ny hihavana amin'ny tenany sy ny fiaviany. Lalina sy tsy misy dikany, melancholic ary maivana, Maryse Condé, ilay feo lehibe amin'ny litera Antillean, dia mikaroka ny fahazazany sy ny fahatanorany amin'ny fahamarinana mampihetsi-po. Fanazaran-tena mahay amin'ny fitadiavana ny tena izay singa fototra amin'ny famokarana literatiora rehetra, izay nahazoany ny Loka Nobel Alternative 2018 ho an'ny Literatiora.
