La escritora caribeña Maryse Condé (digo caribeña porque apuntar a su condición francesa por reductos coloniales aún vigentes, pues como que se me hace raro) hacía de su literatura, casi siempre en clave de պատմական ֆանտաստիկա, un auténtico escenario teatral donde cada uno de sus personajes declama su verdad. Intrahistorias hechas rabiosas certidumbres como de soliloquios a media luz. Reivindicación que consigue alcanzar sus dosis de revancha respecto a relatos oficiales u otras crónicas que exilian nombres que debieran ocupar grandes páginas.
Condé-ում արված բոլոր պատմություններն առաջարկում են աշխարհի նման ակնարկներ, որոնք պարտք են մեկին կամ մյուսին: Սկսած նրա կերպարից՝ կենսագրական երանգի պոռթկումներում մինչև նրա խորհրդանշական կերպարներից որևէ մեկի ներկայացումը: Իրազեկվածություն իրականությունից, որը մաքրում է բոլոր հնարավոր կասկածները, թե ինչպես են տեղի ունեցել Կոնդեի կողմից վերանայված իրադարձությունները, կարեկցանքի ամենաուժեղ չափաբաժիններով, որպեսզի կարողանանք, անհրաժեշտության դեպքում, նորից սովորել Պատմությունը:
La bibliografía con sello de Maryse Condé se incrementó durante sus fértiles 90 años. Tanto en volumen como en reconocimientos y alcance internacional. Porque más allá de géneros más aferrados a la ficción pura. Las semblanzas de vida de Condé también aportan suspense desde la mera supervivencia. Tramas vívidas hacia la resolución que la vida misma ofrece con sus dejes de crudeza o de insospechado esplendor.
Մերիս Կոնդեի լավագույն 3 վեպերը
Ես՝ Տիտուբա, Սալեմի կախարդը
Seguramente el más delirante de los casos de machismo histórico sea lo de las cazas de brujas repetidas en medio mundo como un verdadero tic misógino exacerbado bajo el paraguas de la religión (peor me lo pones). En alguna ocasión escribí un relato bastante extenso sobre los autos de fe de Logroño y recordé en esta historia ese mismo ambiente de revanchismo porque sí. Solo que en esta ocasión la esclava Tituba puede llegar a ser la bruja que todos más temían…
Մերիս Կոնդեն ընդունում է միստիկ Տիտուբայի ձայնը՝ սև ստրուկը, ով դատվել է կախարդության համար հայտնի դատավարությունների ժամանակ, որոնք տեղի են ունեցել XNUMX-րդ դարի վերջին Սալեմ քաղաքում։ Ստրկական նավի վրա բռնաբարության արդյունք Տիտուբան կախարդական արվեստ է մտցվել Բարբադոս կղզու մի բուժողի կողմից:
Չկարողանալով խուսափել ցածր բարոյականության տեր մարդկանց ազդեցությունից՝ նա կվաճառվի Սատանայով տարված հովվին և կհայտնվի Մասաչուսեթսի Սալեմ քաղաքի փոքր պուրիտանական համայնքում: Այնտեղ նրան դատելու են և բանտարկելու՝ մեղադրելով իր տիրոջ դուստրերին կախարդելու մեջ։ Մարիզ Կոնդեն վերականգնում է նրան, արմատախիլ է անում մոռացությունից, որին դատապարտել էին և, վերջապես, վերադարձնում է իր հայրենի երկիր մուգ սևամորթների և առաջին ստրուկների ապստամբությունների ժամանակ։
Նոր աշխարհի ավետարանը
Un nuevo Dios llegado a este mundo, hecho carne para ofrecer, quizás, una segunda oportunidad al ser humano advertido de su remota llegada. Pero el hombre actual es descreído por imperativo de sus más hondas contradicciones. Dios no puede existir más allá de las iglesias como la moral solo puede caber en una urna.
La madrugada de un Domingo de Pascua, una madre recorre las calles de Fond-Zombi y un bebé abandonado llora entre las pezuñas de una mula. Ya adulto, Pascal es atractivo, mestizo sin saberse de dónde, y sus ojos son tan verdes como la mar antillana. Vive con su familia adoptiva, pero el misterio de su existencia no tarda en hacer mella en su interior.
Որտեղից ես? Ի՞նչ է սպասվում նրանից։ Ասեկոսեները թռչում են կղզում. Ասում են՝ նա հիվանդներին է բուժում, հրաշք ձկնորսություն է անում… Ասում են՝ Աստծո որդին է, բայց ո՞ւմ: Մարգարե առանց ուղերձի, մեսիան առանց փրկության, Պասկալը դիմակայում է այս աշխարհի մեծ առեղծվածներին.
Ծիծաղող սիրտ լացող սիրտ
Ցանկացած կյանքի պատմության նկատմամբ բնական վարժությունը պարունակում է այդ հավասարակշռությունը կենսական բաղադրիչների միջև, որոնք ընկնում են յուրաքանչյուրի բախտի կամ դժբախտության մեջ: Maryse-ի դեպքում կասկած չկա, որ խառնուրդն այն է, ինչ կա: Որովհետև իդեալականացումը արտացոլումն է, որտեղ կարելի է լղոզել վատ պահերը, եթե դրա կարիքը կա: Մինչդեռ ռեալիզմն այն վկայությունն է աշխարհով մեկ անցնելու մասին: Եվ Մերիսի նման գրողը, որը զբաղված է ամենացնցող վկայությամբ, ստիպում է մեզ ծիծաղել կամ լաց լինել նույն պարադոքսալ զգացողությամբ, որը մատնանշում է. Սաբինա Չաբելա Վարգասի մասին.
Երկու աշխարհների միջև ապրելը հեշտ չէ, և աղջիկ Մերիսը դա գիտի։ Կարիբյան ծովի Գվադելուպե կղզու տանը նրա ծնողները հրաժարվում են կրեոլերեն խոսել և հպարտանում են, որ ամբողջապես ֆրանսիացի են, բայց երբ ընտանիքն այցելում է Փարիզ, փոքրիկ աղջիկը նկատում է, թե ինչպես են սպիտակամորթները վերաբերվում իրենց:
Հավերժ խճողված արցունքներն ու ժպիտները՝ գեղեցիկի և սարսափելիի միջև, Ռիլկեի խոսքերով, մենք ականատես ենք Կոնդեի վաղ տարիների պատմությանը՝ Մարդի Գրասի մեջտեղում նրա ծնվելուց, մոր ճիչերով՝ միախառնվելով թմբուկների հետ։ Բարեկենդանից մինչև կառնավալ։ առաջին սերը, առաջին ցավը, սեփական սեւության ու կանացիության բացահայտումը, քաղաքական գիտակցությունը, գրական կոչման առաջացումը, առաջին մահը։
Սրանք գրողի հիշողություններն են, ով տարիներ անց հետ է նայում և սուզվում իր անցյալի մեջ՝ ձգտելով հաշտություն հաստատել իր և իր ծագման հետ: Խորը և միամիտ, մելամաղձոտ և թեթև Մարիզ Կոնդեն՝ Անթիլյան գրերի մեծ ձայնը, հուզիչ ազնվությամբ ուսումնասիրում է իր մանկությունն ու երիտասարդությունը: Ինքնագնահատման վարպետորեն վարժանք, որը կազմում է նրա ողջ գրական արտադրության առանցքային մասը, որը նրան արժանացրել է 2018-ի Գրականության այլընտրանքային Նոբելյան մրցանակի:
