Desde a pequena Albania a gran figura no literario, sociolóxico e mesmo filosófico, de Ismail Kadare. A patria deste autor, sacudida ao longo do século XX polos avatares europeos no ámbito social, político e militar, acabou por desembocar nun Estado democrático cuxa poboación se esparexe finalmente entre as fronteiras do propio Estado e máis alá, conformando extensas comunidades en Kosovo, ou outros pequenos petos dos países veciños.
Dada la singular transición histórica albanesa, Ismail Kadaré adoptou o papel do crítico necesario, da voz discordante capaz de opoñerse ao poder. A súa vontade creativa e humanística orientada cara á novela acaba por adaptarse en moitas ocasións ao necesario compromiso de quen viviu todo tipo de abusos de poder.
O século XX apuntou en moitos casos a horizontes distópicos que hoxe poden considerarse máis ou menos realizados e que George Orwell revestido (antes Kadaré) de tintes sociopolíticos en 1984. A cuestión é que Ismail Kadaré foi e é un dos que proporciona o contrapunto, dos que escribe para recuperar a empatía e a noción crítica perfectamente exemplificada nun relato de ficción onde se materializa o maxia de achegarnos ao personaxe sen os nosos propios prexuízos.
Ismail Kadaré sabe que para achegarse ás burdas realidades, ben coñecidas por el, nada mellor que invitar ao lector a ocupar outra pel, a ver con outros ollos, a encadear unha historia a partir da que contemplar a tese e a antítese a descubrir por fin un relato de síntese que complementa calquera ideoloxía dende a poderosa imaxinación, aquela que non responde ante verdades e preceptos absolutos.
Os 3 mellores libros recomendados de Ismail Kadaré
O palacio dos soños
Coñécese o meu respecto polo alegórico. Non podes deixar de fixar esta novela como a mellor do autor. Se antes falaba do interese do autor por desvelar o trompe l'oeil dos sistemas políticos autoritarios, presentados no ámbito social como sistemas idílicos, este libro é o equivalente ás máis famosas distopías doutros autores que son ben diferentes no seu xénero pero similares na súa intención.
Refírome ao citado George Orwell, pero tamén a Bradbury con Fahrenheit 451 ou a huxley en Brave New World. Porque si, hai moita ciencia ficción política nesta novela na que o reino da morte domina os soños dos cidadáns.
Mark-Alem é o protagonista desta distopía na que o Estado recolle informes escritos sobre os soños que albergan cada día.
Alegoría verdadeiramente inquietante que acaba compoñendo un retrato da sociedade albanesa en particular, pero que se asemella a calquera outro sistema de goberno ditatorial na forma ou no fondo.
O xeneral do exército morto
De feitos moi concretos da historia recente de Albania, entramos nunha novela reflexiva. A ambientación conecta con esa necesidade da historia dun albanés como o autor, decidido a mostrar a esencia da súa terra natal.
Pero ademais de coñecer este país único, ao final acaba describindo un panorama moi humano en comparación con calquera outro escenario. Na procura dos heroes da Segunda Guerra Mundial, falecidos e abandonados nalgún lugar dos Balcáns albaneses.
Nunha trama que se desenvolve durante un longo período de tempo, Ismail Kadaré traslada impresións daquela humanidade entregada á perdición e á supervivencia.
Ás veces descubrimos un humor crudo e noutras, nesa máxica composición total, emocionámonos ou enervímonos cos feitos.
A escusa de atopar ao coronel Z serve para acabar debuxando unha primeira novela cargada de necesidade, co afán de dar voz a fascinantes intrahistorias no medio da traxedia.]
Abril roto
A adaptación dalgunhas normas ou leis como o Kanun en zonas como as cordilleiras albanesas representan unha auténtica viaxe a usos e costumes antigos que resultan impresionantes.
Para tratar unha narración tan intensa como esta, que introduce a un lector profano nun mundo novo dentro do noso mundo, Ismail ramificou dúas historias que achegan nocións diferentes sobre o propio acontecer da trama.
Gjorg Berisha busca a súa debida vinganza de sangue. Está protexido por unha desas vellas débedas rituais que nos nosos días parecerían inconcibibles, unha especie de reminiscencia medieval. Na segunda rama gozamos dunha interpretación épica do que pasou con Gjorg Berisha.
Mentres percorre ese particular recuncho do mundo, o escritor Besian Vorpsi ocúpase de explicar as razóns, vinculando o sucedido con valores que parecen xustificar a vinganza e o sangue baseados en valores sagrados aos Kanun...
