Το θέμα αυτού του μυθιστορήματος είναι για μένα μεταμφιεσμένο υπό τον τίτλο ενός διάσημου τραγουδιού των The Clash, «Να μείνω ή να φύγω;» (Να μείνω ή να φύγω;) Εξαιτίας αυτής της χροιάς αμφιβολίας, αυτού του μείγματος ελπίδας και σκοτεινής βεβαιότητας, τίποτα δεν σας καλεί να μείνετε σε αυτό που ήταν η γη και το σπίτι σας.
Η μετανάστευση είναι ένα αλλοτριωτικό φαινόμενο από την εποχή του Μωυσή. Μόλις φτιάχνεται η τσάντα, πίσω κρύβονται αναμνήσεις, νοσταλγία και ένα αναμφισβήτητο σημείο δυσαρέσκειας για το ημιτελές έργο ζωής μπροστά σε άλλους που σας αναγκάζουν ή παρακινούνται από αντίξοες συνθήκες.
Y Χόρχε Φερνάντες Ντίαζ αντιμετωπίζει το δίλημμα της μετανάστευσης με ένα περίεργο συναίσθημα πηγαινοερχόμενου, σε ύφος σχεδόν χρονικό που καταλήγει στο πετσί μας χάρη στην επιτέλους μυθιστορηματική παρουσίασή του, πληθωρική σε λεπτομέρειες, περιγραφές και κυρίως αισθήσεις των πρωταγωνιστών. Γιατί πραγματεύεται κεφάλαια από τη ζωή της ίδιας της μητέρας του, κομμάτια δυστυχίας και αυτή την κληρονομιά που αφηγείται ως μια ζωτική εμπειρία στο τεντωμένο σχοινί επιβίωσης.
Από τις Αστούριες βυθισμένες στη βαθύτερη δικτατορία του Φράνκο, το μέλλον φαινόταν μουντζουρωμένο με το μαύρο κάρβουνο της περιοχής. Το μέλλον μιας εξοχικής οικογένειας δεν μας κάλεσε να σκεφτούμε ότι κάτι θα μπορούσε να πάει ελαφρώς καλύτερα, έτσι η μικρότερη του σπιτιού, η Carmen, ανήλικη ακόμα, ξεκινά για την Αργεντινή, περιμένοντας να την ακολουθήσουν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.
Όμως κανείς δεν φτάνει και η άλλη άκρη του κόσμου μοιάζει με ένα αφιλόξενο μέρος όπου η νεαρή δεν μπορεί παρά να προσπαθήσει να επιβιώσει. Με τη βαθύτερη επιμονή μιας νεαρής γυναίκας στις όχι πολύ ευνοϊκές κοινωνικές συνθήκες της Αργεντινής που κυβερνάται από τον Περόν, η Κάρμεν βρίσκει αυτό το αντίγραφο ενός σπιτιού που χτίστηκε σιγά σιγά χάρη στο ζωτικό της αποτύπωμα.
Και σε αυτή τη νέα ύπαρξη από το πουθενά βρίσκουμε άλλους ενδιαφέροντες χαρακτήρες που περιστρέφονται γύρω από αυτή τη μητέρα που γεννά ελπίδα, αλλά είναι αναμφίβολα συνδεδεμένη με αυτήν την απάρνηση, με αυτή τη μακρινή ρήξη που φωλιάζει στην καρδιά κάθε μετανάστη.
Ο ίδιος ο συγγραφέας κάνει επίσης το έργο του ως γιος της Κάρμεν, βρίσκοντας κάτω από την προστασία της μητρικής φιγούρας αυτό το είδος ζωτικής δικαιολογίας ανάμεσα σε ένα είδος κληρονομικού ξεριζωμού και τη φυσική επίγνωση κάποιου που έχει ήδη τον γρήγορο δρόμο για να γράψει τη ζωή του.
Από τις μέρες της Κάρμεν μέχρι τις μέρες των παιδιών της, από την Ισπανία και την Αργεντινή που πήγαν στις νέες σημερινές χώρες. Πατρίδες σχεδόν πάντα γεννημένες από την πιο σταθερή θέληση, αυτή εκείνων που έπρεπε να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους αφήνοντας το πρώτο τους σπίτι χθες, σήμερα και για πάντα.
Τώρα μπορείτε να αγοράσετε το μυθιστόρημα Mamá, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και προσωπικά βιβλία του Jorge Fernández Díaz, εδώ: